Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 2002-2019 yılı arasında 53 binden fazla intihar vakası yaşandı.
Ülkede 2002’de 2 bin 301 intihar sayısı kayıtlara geçerken, ilerleyen yıllarda söz konusu vaka sayıları bu seviyelerde seyretti. Verilere göre, intihar sayılarındaki en ciddi artış 2012 yılında yaşandı. 2012’de 3 bin 287 intihar vakası kaydedildi.
Yine 2018’de 3 bin 342 vaka yaşanırken, 2019’da bu sayı 3 bin 406’ya yükseldi.
Bu da her gün yaklaşık 10 kişinin canına kıydığı anlamına geliyor.
Türkiye’de en çok intihar vakasının yaşandığı iller büyükşehirler. İntihar olaylarının en çok yaşandığı İstanbul’u sırasıyla İzmir ve Ankara izliyor.
URFA’DA BİR GÜNDE 4 İNTİHAR
Son günlerde yaşanan sık sık intihar vakalarıyla adından söz ettiren bir şehir de Şanlıurfa.
Kentte geçen pazar günü sadece 4 intihar vakası yaşandı. Halfeti’de 17 yaşındaki genç bir kız, Suruç’ta 18 yaşındaki erkek, Suruç’ta kırsal mahallede 28 yaşındaki erkek ile sınırda görevli er intihar etti.
Yaşanan intihar vakalarının iki yıldır etkisini yitirmeyen pandemi koşulları ve ekonomik krizle bağlantılı olduğuna dair görüşler var.
Nitekim uzmanlar da hem pandemi hem de sosyo-ekonomik durumun intihar vakalarını tetiklediği görüşünde hem fikir.
“İNTİHARLARDA İKİ ANA MEVZU ÖNE ÇIKIYOR”
Konuyla ilgili BİHA’ya konuşan Şanlıurfa Harran Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mahmut Kaya, sadece Şanlıurfa’da değil bölgede de benzer durumlar yaşandığını belirtti.
Pandemi koşullarının intihar vakalarını tetiklediğini kaydeden Kaya, “Bu virüs kişilerin sosyal ve aile ilişkilerini etkiliyor. Kısıtlamalar, kapanmalar, ekonomik daralma gibi birçok yeni durumla karşı karşıyayız. Tüm bu süreç pandemi öncesindeki intihar vakalarından farklı olarak ortaya çıkıyor. Pandemi öncesinde Urfa’da ve bölgede yaşanan intiharlar genelde aile baskısı, kültür çatışmasına bağlı nedenler ya da ekonomik iflaslar gibi maddeler ile sıralayabiliyorduk. Pandemi sürecindeki intiharlarda iki ana mevzu öne çıkıyor. Birisi ekonomik sebep diğeri ise buna bağlantılı olarak bu sürecin insan üzerinde oluşturduğu psikolojik ruh hali” dedi.
“TEMEL SEBEP EKONOMİK DARALMA VE YOKSULLAŞMA İLE BİRLİKTE GELİŞİYOR”
Doç. Dr. Kaya, bunların dışında bir de işin ekonomik ve toplumsal boyutu olduğunu söyledi.
“Yaşanan intiharların önemli bir kısmının ekonomik temelli olduğunu görüyoruz” diyen Kaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ailesi tarafından kendisine emanet edilen sermayeyi, işi batırma söz konusu olduğu için kendisini suçlu hissetmesi söz konusu. Ya da ekonomik daralma ile yoksulluk yaşayarak bunalıma girip aile içerisinde boşanma gibi durumların yaşanması iletişim ve ilişkilerin bozulması buna bağlı olarak kişilerin bütün bu süreçte kendini sorumlu kabul edip canına kıydığına maalesef şahit olduk. Bu şekilde olmasının birçok sebebi de var aslında zor bir süreçten geçiyoruz. Birçok çalışan insan var bu dönemde işte çıkarılan birçok insan var. İş kayıpları da aile içerisinde birçok soruna neden oluyor. Kişinin kendi canına kıymasına gidecek kadar buhran oluşturuyor. Dolayısıyla temel sebep, ekonomik bozulma, ekonomik daralma ve yoksullaşma ile birlikte gelişiyor.”
Ana sebebin pandemi ve ekonomik nedenler olmakla beraber bu ikisine karşı bireyin psikolojik donanımının da süreci belirlediğini vurgulayan Kaya, “2020 yılı itibariyle yapılan bir araştırmada insanların yüzde 60 oranında akıl ve ruh sağlığı üzerinde kontrolü kaybettiğine yönelik bir istatistik paylaşıldı. Ölüm korkusu ve yakınlarını kaybetme korkusu çok yaygın, yalnızlık korkusu, hastalığa yakalanma gibi birçok kaygı ve korku mevcut. Ayrıca insan psikolojisini bozan bireysel mevzular da var” dedi.
“ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN DAYANIŞMA GEREKİYOR”
Doç. Dr. Kaya, intiharların önüne geçmek için dayanışmanın gerekliliğine dikkati çekerek “İntihar vakaları Urfa kamuoyunda sivil toplum kurum ve kuruluşlarından yeterli ilgiyi göremedi. Fakat burada giden sadece bir can değil o can ile birlikte insanın geride bırakmış olduğu bir aile, çocuk, eş, dostları var. Ayrıca intihar eden kişinin anne ve babası var ve tüm bunlar toplumsal sorunlar oluşturuyor. İntiharın en temel sebeplerinden birisi de dayanışma bağlarının zayıf olması. Yani kişinin kendisini artık dünyada yalnız, çaresiz hissetmesi ve hiçbir desteğinin kalmadığını hissetmesi biraz da bu yolda yaşanan çöküşün psikolojik nedeni. Urfa gibi dayanışma gücünün kuvvetli olduğu bir yerde komşu, akraba ve dostlarımızla, derneklerimizle, kuruluşlarımızla bu insanların halinden haberdar olmamız gerekiyor” diye konuştu.
