Bu gün 26 Eylül 1999 Ulucanlar.
Bu gün 26 Eylül 2021 Avrupa diller günü.
Bu gün 200-250 yerli dilin konuşulduğu Avrupa da 2001 yılından beri diller günü olarak kutlanıyor.
Dünya nüfusunun en az yarısının iki veya daha fazla konuştuğu dil sayısının toplamı yaklaşık 6-7 bin dolaylarında.
Ve ceberut, inkârcı sistemler dışında tüm dünya ülkeleri konuşulan dilleri zenginlikleri olarak görüyor.
Görmekle kalmıyor o dillerin yaşaması, gelişmesi için ne gerekiyorsa yapıyor da.
Çok doğru, olması gereken, insani olan yaklaşımda budur.
Çünkü yaşayan ve konuşulan her dil o ülkenin insan hakları, özgürlük, demokrasi seviyesinin göstergesidir.
Bu anlayıştan yola çıkarak ve bu yüzden Avrupa ülkeleri bu günü diller günü olarak kabul etmiş, diller günü olarak kutluyor.
Bir Avrupa coğrafyası iddiasında olan ülkemizde ise ne yazık ki bunu hayal etmek bile zor.
Zira bu coğrafya da anlayış, diller üzerine değil, dil üzerine biçimlendirilmiş ne yazık ki.
Dil bayramı var ama o da her zaman olduğu gibi başka dilleri yok sayan, tekçi olmaktan kurtulamıyor.
Tedavisi olmayan hastalık.
İyileştirmelerin ve göreceli olarak yasakların kalkmış olması var olan gerçeği değiştirmiyor.
“ Bir insana, bir topluma dilini yok sayacaksın, konuşmayacaksın denebilir mi? Denildi. Hâlâ da deniliyor.
Peki, insan dilinden vazgeçer mi? Lal olması gerekir.”
Bu ifadeler ” Kimliksiz Çığlıklar ” da dile getirmeye çabaladığım,
dil yasağı barbarlığına karşı itirazlarımdan bir kaç cümledir.
Gerçekten de dilinden vazgeçmek ölümün, yok olmanın ta kendisidir bana göre.
Vazgeçmeye zorlayanlar ise tanımlanması olmayan zavallılardır.
Yasakların en hayâsızı olan dil yasakları ile ilgili arşivler ne yazıyor bilemiyorum.
Söz gelimi dillerin yasaklanma gerekçesi arşivlerde nasıl ifadelerle yer almıştır?
Kaç kişinin ölümü;
“ Türkçe bilmeyenlerden memlekete hayır gelmeyeceği gerekçesiyle idamına karar verildiği…”
Şeklinde kayıt altına alınmıştır?
Kaç kişi ana dilini konuşmak istediği veya konuştuğu için hapislerde çürütülmüş, linç edilmiş, katledilmiştir?
Türkçe dışında konuşulan dillerin her kelimesine kaç kuruş ceza kesilmiştir?
Hangi yasaya, hangi mantığa, hangi akla, vicdana sığdırılmıştır?
Arşivler ne yazıyor ya da yazıyor mu?
Yazılanlardan arşivler kanıyor mu?
Sanmıyorum.
Oysa kanamalı. Sadece arşivler değil, insanların kendi dilleriyle, inançlarıyla, kimlikleriyle yaşamasının kime ne zararı var diye sormayanların vicdanı da kanamalı.
Yasaklanan, yok sayılan diller kime veya dilime ne yarar getirdi diye sormayanların da.
Dayatılan dil dünya dili, dayatılan kimlik dünya önderi mi oldu diye sorgulamayanların da.
Şimdiye kadar kanamadıysa belki bundan sonra kanar insanım diyenler için.
Acaba bu günden başlayarak bu güzelim coğrafyada da diller günü olarak yasaksızca yaşaması, kutlanması, mümkün olacak mı?
Neden olmasın?
Çok mu zor?
Değil.
Zor da başarılır, kan da durdurulur.
Yeter ki istensin.
Bu gün 26 Eylül diller günü..
Bugün 26 Eylül 1999 Ulucanlar.
Tek değil tüm dillerden SELAM OLSUN zelal yüreklere.
